Dagje Kreidesee in Hemmoor

Net de knakworstduik achter de rug; Arjan en ik hadden besloten op maandag 24 oktober weer een dagje naar Hemmoor te gaan. Op de oproep via de WhatsApp groep kwamen helaas geen andere aanmeldingen. Dan maar met z'n tweeën!

Om 8 uur 's ochtend troffen we elkaar bij Van Der Valk in Zuidbroek. Het was Arjan's beurt om te rijden; na de spullen overgeladen te hebben, gingen we op weg. Net als tijdens de knakworst duik was het koud weer met een beetje mist. Gelukkig hadden we hier tijdens de rit niet al te veel last van.

De reis ging over de A7 naar Duitsland, bij Leer onder de Ems door en na 2 uur rijden kwamen we de typische plaatsnamen tegen van het gebied rond Hemmoor; plaatsnamen als Bad Bederkesa en Moorausmoor. Duidelijk een gebied waar veel veen te vinden is.

Om 10.30 uur kwamen we aan bij de Kreidesee in Hemmoor, waar we tegen betaling van 11 euro een dagvergunning kregen. Vanwege de watertemperatuur (op diepte 6 graden) ben je verplicht te duiken met een dubbele kraan en een dubbele set adem automaten. Wel slim om dan ook te zorgen dat deze automaten goed geconfigureerd zijn. Enkele jaren geleden is een aantal duikers omgekomen; bij analyse bleken de problemen die ze hadden mede veroorzaakt te zijn door de verkeerde configuratie van hun dubbele adem automaten. Vanwege deze lage temperatuur is een droogpak wel erg aan te bevelen. Op diepte comprimeert het natpak wel heel erg en dan krijg je het toch behoorlijk koud.

Zoals ik al in een eerder verslag heb uitgelegd: Hemmoor is een oude krijtgroeve, waar tot midden jaren 80 van de vorige eeuw een cement industrie gevestigd was. Toen de fabriek niet meer rendabel was, zijn de pompen stil gelegd. Binnen een mum van tijd stond de groeve vol met water. De maximale diepte van de groeve is 60 meter. Niet erg verstandig om naar deze diepte te duiken zonder het juiste gasmengel, de juiste uitrusting en opleiding. Er vallen helaas regelmatig slachtoffers doordat duikers denken dat ze zonder deze ingrediënten ook wel een duikje naar 60 meter kunnen maken.

De oude steenvergruizer, de Ruttler, staat nog steeds in de groeve. En om het wat echter te maken staat er een vrachtwagen met de kiepbak omhoog richting de Ruttler. Net alsof de vrachtwagen zojuist zijn lading krijtrotsen in de Ruttler heeft gestort. De kantoren, trappen, kabelbaantjes etc. zijn ook nog steeds onder water te vinden.

Arjan en ik maken de eerste duik op de Ruttler. De duiken in de Kreidesee zijn genummerd: dit is instap E3. De parkeerplaatsen voor de auto hebben allemaal een hoge tafel, waarop je je duikuitrusting in elkaar kan zetten: door de hoogte van de tafel is het omhangen van de dubbele sets ook erg gemakkelijk. Vervolgens volgt een lange trap naar beneden, die uit meerdere gedeelten bestaat. De instap zelf is bijzonder mooi; je loopt een trapje bij een houten steiger af en komt dan op een houten vlonder terecht. Je staat dan al tot je middel in het water. Vinnen aan, bril op en we gaan naar de Ruttler. We hadden afgesproken dat ik als eerste zou gaan en een tussenstop zou maken bij de vrachtwagen, op 16 meter diepte. Daar gaf ik Arjan met mijn video lampen een seintje en vervolgens kon ik filmen hoe Arjan naar beneden kwam. Daar herhaalden we de afspraak: ik ging als eerste door de Ruttler en gaf beneden, op 33 meter diepte Arjan een seintje dat hij kan komen. Daardoor heb ik ook de afdaling van Arjan door de Ruttler kunnen filmen. Wel een speciaal gevoel als je weet dat in de schacht waar je afdaalt vroeger krijtrotsen verpulverd werden. Daarna wilden we even bij de trap onder de Ruttler kijken en een paar opnamen maken. We hadden afgesproken niet dieper dan 44 meter te gaan en dat hebben we dan ook niet gedaan. Arjan heeft een mooi filmpje gemaakt vanaf de onderzijde van de trap naar de liftportalen toe; ik heb Arjan gefilmd terwijl hij daar mee bezig was.

Niet te lang op deze diepte en na een aantal dieptestops weer op een "gewone"diepte. Daar zagen we al snel grote scholen driedoornige stekelbaarsjes en enkele baarzen en voorns. We doken door het bos, dat overigens wel een groot deel van zijn oude pracht verloren schijnt te hebben. Daarna keerden we om en doken langzaam naar instap E3, waar we net zo gemakkelijk het water uit konden als we erin gestapt waren.

De eerste duik zat er op en was prachtig. Het blijft imponerend om te weten wat er vroeger aan bedrijvigheid geweest is en daar dan doorheen te zweven. Tijd voor koffie, koeken, broodjes aan een picknick tafel in de buitenlicht in een nog steeds kille en en mistige omgeving. Daarna nog even gewacht om voldoende tijd tussen de twee duiken te hebben.

De tweede duik was uiteraard minder diep en deden we bij instap E0. Ik wilde graag het vliegtuigje van Alan Sheppard, de tweede astronaut die de VS de ruimte in schoot, bekijken. Een aantal jaren geleden hing het vliegtuigje aan een drijflichaam op een diepte van 10 meter. De verbinding met het drijflichaam is helaas los geschoten en het vliegtuigje ligt nu op 22 meter diepte. Ook hier was het water kraakhelder en na de instap hebben we eerst genoten van grote scholen driedoornige stekelbaarsjes. Daarna zochten we het vliegtuigje op. De duik vervolgden we door lang het rif richting instap E1 te duiken. Je komt daar een groot oefenplatform tegen en op 10 meter diepte ligt een compleet zeiljacht met zeil en al. Ook daar even rond gehangen en daarna zijn we langzaam richting instap E1 gedoken. Onderweg kwamen we grote scholen baarzen en blankvoorns tegen in flink wat betere zichtcondities dan de dag daarvoor in het Veenmeer. Na ruim een uur zat ook deze tweede duim erop.

Nog een kop koffie gedronken met een koek erbij en daarna hebben we onze onderpakken verwisseld voor gewone kleding. Het echte doel van de dag kwam in zicht: de Duitse schnitzels. Zoals gewoonlijk smaakten ze, zeker na zo'n mooi duikdag weer heerlijk. De terugreis verliep voorspoedig en om 20 uur waren we weer terug bij Ven Der Valk in Zuidbroek en kon ik mijn spulletjes weer overpakken.

Weer een hele mooie duikdag in een heldere plas met een mooie geschiedenis.

David Wassing